RSS

Category Archives: Αντρέ Μπρετόν

Αndré Breton, Όχι στον μιζεραμπιλισμό

Εννοείται ότι ο μιζεραμπιλισμός, του οποίου η εμφάνιση μπορεί να θεωρηθεί ως φαινόμενο των τελευταίων ειδικά ετών, ο μιζεραμπιλισμός, τούτη η μάστιγα ενάντια στην οποία έχει έλθει η στιγμή για να πάρουμε δραστικά μέτρα, επιδέχεται στο χώρο της τέχνης τόσες ποικιλίες όσες είναι οι δυνατές κατηγορίες της μιζέριας: μιζέρια φυσιολογική, μιζέρια ψυχολογική, μιζέρια ηθική κτλ. Είναι πια καιρός να τον μελετήσουμε κλινικά.

     Ο μιζεραμπιλισμός δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι λυμαίνεται τη Γαλλία κατά τρόπον ενδημικό. Ο Μεσαίωνας, κι εδώ όπως κι αλλού, είναι απαλλαγμένος απ’ αυτόν. Ο 15ος και ο 16ος αιώνας εγείρονται εναντίον του, αψηφώντας ως προς αυτό την ήδη υπό διάλυση παπική Ιταλία. Ενάντια στις διεισδύσεις του, ο 19ος, για τον οποίον το Κτήνος έχει πάρει το όνομα του ακαδημαϊσμού, αντιδρά κατά τρόπον ηρωικό (Hugo, Nerval, Géricauld, Corot, Baudelaire, Rimbaud, Gauguin, Seurat, Henri Rousseau). Πίσω τους, η μεγάλη γέφυρα που ρίχτηκε —δίχως στήριγμα ακόμη— από τον Jean-Jacques, τον Sade, τη Γαλλική Επανάσταση.

     Σήμερα, ο μιζεραμπιλισμός αποτελεί, κι εδώ, αποκύημα της τέλειας διασταύρωσης των δυο αυτών βδελλών, του Χιτλερικού φασισμού και του Σταλινισμού, που έχουν κάμει κολεγιά για να βασανίζουν τους καλλιτέχνες και να χύνουν φαρμάκι εναντίον τους. Τούτο δρα επίσης βραδυφλεγώς, αφού βρίσκεται ακόμη κοντά μας, χάρη στην αηδιαστική πτυχή του υπαρξισμού, τις μιαρές Εύες με τις σαμπρέλες του Leger και τους Χριστούς-παλιάτσους με ακτίνες αναποδογυρισμένης ομπρέλας του Buffet — αξίας ενός εκατομμυρίου έκαστος και παραπάνω, στο χρηματιστήριο της χρεοκοπίας.

     Χρειάζεται μήπως να υπενθυμίσουμε ότι οι καβγάδες περί τάσεων δεν έχουν εδώ την παραμικρή σημασία; Πρόκειται, ακόμη, περί μιας «ιερής γλώσσας». «Μπορούμε τάχα», αναρωτιόταν ήδη ο Eugène Soldi στα 1897, «να διαχωρίσουμε ένα συγκεκριμένο γεγονός από μια γενικευμένη ιδέα, μια σκέψη αφηρημένη; Ο ανθρώπινος νους μπορεί τάχα να συλλάβει ένα πράγμα δίχως δεσμούς με το πραγματικό; Όχι». Η υπόθεση έχει κριθεί με το παραπάνω. Αλλ’ η υποτίμηση στη θέση της εξύψωσης — ιδού ο μιζεραμπιλισμός, ιδού και το έγκλημα.

Misérabilisme: Η καλλιτεχνική και λογοτεχνική τάση να δίνεται βάρος στην αθλιότητα της ζωής και της κοινωνικής πραγματικότητας. (Σ.τ.Μ.)

Μετάφραση: Nίκος Σταμπάκης, δημοσιευμένο στο περιοδικό Κλήδονας

Πίνακας:Roamare Bearden

 

Tags:

Image

Αndré Breton, C’ est moi ouvrez

Αndré Breton, C' est moi ouvrez

.

Les carreaux d’air se brisent à leur tour
Il n’y a plus de miroirs depuis longtemps
Et les femmes se défendent jour et nuit d’être belles
A l’approche des oiseaux qui vont se poser sur leur épaule
Elles renversent doucement la tête sans fermer les yeux
Le parquet et les meubles saignent
Une araignée lance sa toile bleue sur un cadre vide
Des enfants une lampe à la main avancent dans les bois
Ils demandent l’ombre des lacs aux feuilles
Mais les lacs silencieux sont trop attirants
On ne voit bientôt plus à la surface qu’une petite lampe qui baisse
Sur les trois portes de la maison sont cloués trois hiboux blancs
En souvenirs des amours de l’heure
L’extrémité de leurs ailes est dorée comme les couronnes de papier
qui tombent en tournoyant des arbres morts
La voix de ces études met des chardons aux lèvres
Sous la neige le paratonnerre charme les étoiles épervières

;

The Lark s Wing, Encircled with Golden Blue, Rejoins the Heart of the Poppy Sleeping on a Diamond-Studded Meadow c1967

.

Eγώ είμαι ανοίξετε

Τα τετράγωνα του αέρος σπάζουν με τη σειρά τους
Από καιρό πια δεν υπάρχουν καθρέφτες
Και οι γυναίκες καμώνονται μέρα και νύχτα πως δεν είναι τόσο ωραίες
Όταν πλησιάζουν τα πουλιά που πρόκειται να καθίσουν στον ώμο τους
Γέρνουν πίσω το κεφάλι απαλά χωρίς να κλείσουν τα μάτια
Το παρκέτο και τα έπιπλα στάζουν αίμα
Μια αράχνη στέκει στο κυανό της δίχτυ επάνω σ’ ένα άδειο πτώμα
Παιδιά κρατώντας ένα φανάρι προχωρούν μέσα στα άλση
Ζητούν από τα φύλλα τον ίσκιο των λιμνών
Μα οι σιωπηλές λίμνες ασκούν μεγάλη έλξη
Τώρα πια δεν φαίνεται στην επιφάνεια παρά ένα μικρό φανάρι που χαμηλώνει
Στις τρεις πόρτες του σπιτιού είναι καρφωμένες τρεις άσπρες κουκουβάγιες
Την ανάμνησιν των ερώτων της ώρας
Η άκρη των φτερών τους είναι χρυσωμένη σαν τις χάρτινες κορόνες
που πέφτουν στροβιλιζόμενες από τα νεκρά δένδρα
Η φωνή αυτών των μελετών βάζει γαϊδουράγκαθα στα χείλη
Κάτω από το χιόνι το αλεξικέραυνο γοητεύει τα γεράκια.

Μετάφραση: A. Εμπειρίκος

Πίνακες: Joan Miró

 

Tags: , , , , , , ,