Category Archives: ΕΝΥΠΝΙΑ ΨΙΧΙΩΝ/ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΣΙΑΦΑΚΑ: TO ΠΛΕΚΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΕΚΤΑΝΕΣ, 2014

 «Πώς το σφύριγμα ενός τρένου επιδρά σε μία σούπα; Τι σχέση μπορεί να έχει το ψεγάδι ενός σερβίτσιου με την επιλογή ενός παλτού; Με ποιον τρόπο το σώμα απαντά στη μνήμη και πώς η μνήμη καταγράφεται στο σώμα;». Πρόκειται για μερικά ερωτήματα- πλοηγούς, που συναντούμε στο οπισθόφυλλο και μας υποψιάζουν ως ένα βαθμό για τον παράδοξο κόσμο στον οποίο θα μας ταξιδέψει η συγγραφέας.

Η Ιφιγένεια Σιαφάκα με αυτή τη συλλογή μάς συστήνεται ως διηγηματογράφος ικανή να κινείται ευέλικτα σε μια ευρύτητα και πολλαπλότητα εκφραστικών τρόπων και τεχνικών, αξιοποιώντας στοιχεία τόσο από τον υπερρεαλισμό και το παράλογο όσο κι από το παραμύθι και την αλληγορία, τον μαγικό ρεαλισμό ή ακόμη τον εσωτερικό μονόλογο και την ημερολογιακή καταγραφή. Το βιβλίο περιλαμβάνει 27 αφηγήματα, εκ των οποίων παραθέτω κάποιους ενδεικτικούς τίτλους: Η σούπα, Παθών πλεκτάνες, Η καρέκλα είναι τρύπια, Συμφωνική πρόβα φωνηέντων στα ξυπόλητα πόδια της Ισιδώρας Ντάνκαν και φυσικά Το πλεκτό στο τέλος του ομότιτλου βιβλίου, που ως καθοριστικό σημαίνον χαράζει όλες τις αφηγηματικές διαδρομές.

Στημόνι και υφάδι θαυμάσια δουλεμένα, ώστε να προκύπτει ένα πυκνό πλεκτό γλώσσας, πλοκής, γραφής, που όμως δεν επαναπαύεται στην καλή του όψη. Διπλώνεται, συστρέφεται, αναποδογυρίζει, επιτρέποντάς μας να δούμε και να αγγίξουμε την υφή των νημάτων, την περίτεχνη πλέξη τους, αλλά παράλληλα και τα ξεχειλωμένα, ξηλωμένα σημεία, τις ανάστροφες πλευρές, τις ανάδρομες πλέξεις, τις υπόγειες πλεκτάνες, πτυχές που υπηρετούν εξίσου, με τον ιδιάζοντα βέβαια τρόπο τους, την άρτια τεχνική της συγγραφέως.

«Μια γραφή με ανοιχτές ραφές», θα μπορούσαμε να πούμε, που αφήνουν τον αναγνώστη να εισχωρήσει και να συμμετάσχει στην ίδια τη διεργασία της. Παραπέμπω με την έκφραση αυτή και στο διήγημα Για τη ραφή και μόνον, που παρά τη μικρή του έκταση, ξετυλίγει ένα πλούσιο φάσμα σημασιοδοτήσεων. «Απόψε είπαν πως θα βρέξει, κι ο Χέρμπερτ αποφάσισε πως έπρεπε να φορέσει μόνον το παλτό του.(…) Για τη ραφή και μόνον του γιακά είχε αγοράσει τότε το παλτό.(…) ο Χέρμπερτ αποφάσισε πως θα φορέσω μόνον τη ραφή μου». Τη ραφή του γιακά του περιεργάζεται με προσοχή μπροστά στον καθρέφτη, σε ένα κάτοπτρο ουσιαστικά αυτοαναφορικότητας. Θα επανέλθω στο συγκεκριμένο διήγημα. Εξάλλου, η λέξη «γραφή» περικλείει μέσα της τόσο τη ραφή όσο και την αφή, αναπόσπαστα συστατικά της υφαντικής αυτής τέχνης.

Το κείμενο ως text(e)– ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός όρος αποδίδει σαφέστατα τη διάσταση αυτή της υφής και του υφαντού. Δομικό στοιχείο του αφηγηματικού κόσμου της Σιαφάκα είναι η γλωσσική ευρηματικότητα και υπαινικτικότητα. Ήδη ο τίτλος μάς εμπλέκει στο παιχνίδι αυτό ως συν-κοινωνούς, για να περιηγηθούμε στις σπειροειδείς τροχιές του. Η σύμβαση έχει κιόλας οριστεί. Κι ο αναγνώστης καλείται να κρατήσει ο ίδιος την πυξίδα στην παράξενη αυτή και γεμάτη ανατροπές κι εκπλήξεις περιπλάνηση.

Το πλεκτό της Σιαφάκα υφαίνεται με καμβά την έννοια του «περίπλοκου», που εισήγαγε ο μοντερνισμός. Πάλι σε ομόρριζες λέξεις και ομόλογα σημαινόμενα οδηγούμαστε, που καταλήγουν να συγκροτούν ένα στέρεα δομημένο σημειακό σύστημα με πλαίσιο αναφοράς όχι βέβαια μια ανύπαρκτη «αντικειμενική» πραγματικότητα, αλλά μια πραγματικότητα αλληλένδετη με την εκάστοτε ερμηνεία της. Υποκειμενικότητα, απροσδιοριστία, σύγχυση, ρευστότητα. Οι όψεις του θρυμματισμένου εγώ σε έναν αποσπασματικό, αντιφατικό κόσμο. Οι νοητικές και ψυχικές καταστάσεις προβάλλονται με τη μορφή οπτικών μεταφορών. Π.χ. το τσουγκρισμένο χείλος από το πορσελάνινο φλιτζάνι», ενθύμιο της μητέρας του Χέρμπερτ στο διήγημα Για τη ραφή και μόνον ή επίσης «το πηγούνι», που αγγίζει προσεκτικά να μη ραγίσει ο Λουκάς στη Σούπα. Κάθε λογική κατασκευή εγκαταλείπεται και δίνει τη θέση της στο παράλογο της εμπειρίας.

Artwork: Jonathan Wolstenholme

Τα πρόσωπα των διηγημάτων δεν σκιαγραφούνται ως «χαρακτήρες» με την κλασική έννοια του όρου. Αντίθετα, προβάλλουν αποδομημένα και συγκεχυμένα. Μας προσελκύουν να τα αποκρυπτογραφήσουμε και να συμπληρώσουμε την εικόνα τους μέσω της δικής μας πρόσληψης. Κυρίαρχο το ταραχώδες και διάχυτο εσωτερικό τοπίο, τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικού, η διάλυση, η απόγνωση, το αδιέξοδο. Βασικό γνώρισμά τους είναι ο ιδιότυπος, ρευστός ψυχισμός, που στέκεται στην κόψη του ξυραφιού. Το υπαρξιακό άγχος, η «αγωνία» κατά Κίρκεγκωρ, κρύβεται πίσω από ιδεοψυχαναγκασμούς και εμμονικές αγκυλώσεις.

Ακολουθεί μια πορεία πρωτεϊκών μεταμορφώσεων, για να συγκαλυφθεί το αβάσταχτο πρωταρχικό τραύμα. Επανέρχονται, δηλαδή, συχνά πανομοιότυπα μοτίβα και συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα, η απαρέγκλιτη εστίαση στις λεπτομέρειες, η αμφιβολία ως προς την τήρηση της τάξης, η επανάληψη τυποποιημένων σκέψεων και ερμηνειών, ο αυτοεγκλεισμός σε μια περιχαρακωμένη, ψευδαισθησιακά «ασφαλή» ζωή. Και κατ’ επέκταση το μείζον ζήτημα ταυτότητας-ετερότητας, το ζεύγμα εγώ-οι άλλοι, η αρχετυπική σχέση των δύο φύλων. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα όσων αναφέρθηκαν προέρχεται από το διήγημα Τα κουτιά: «Η Τίγκυ νιώθει περήφανη γι’ αυτήν την εμμονή-λατρεύω αυτά τα μοκασίνια-, είναι ένα δείγμα σεβασμού στον κραταιό της χαρακτήρα. Όλα χορεύουν σταθερά: επιθυμίες, αντίληψη και σώμα συμπαγή, σφιχτοδεμένα (…) έχει δυο μόνον νυχτικά, ένα λευκό κι ένα γαλάζιο. όταν φοράει το λευκό, τραβάει την κουρτίνα με το αριστερό της χέρι, όταν φοράει το γαλάζιο, με το δεξί το χέρι, κι έτσι, ευφάνταστη στα χρώματα και στις συμβολικές απεικονίσεις, προσθέτει και κίνηση στο σώμα. Άλλωστε θαύμαζε, από παιδί, πολύ τις μπαλαρίνες.»

Αφηγηματολογικά, επιλέγεται κυρίως η γ’ πρόσωπη αφήγηση με εσωτερική εστίαση, που προσφέρει αφενός την απαραίτητη αποστασιοποίηση, επιτυγχάνοντας αφετέρου την έμφαση στην υποκειμενικότητα. Συχνά συναντούμε την τεχνική του ελεύθερου πλάγιου λόγου, στον οποίο δεν καθίσταται σαφές «ποιος μιλάει». Έτσι, η φωνή ακούγεται διφορούμενη, αταύτιστη, ανέστια, όπως ακριβώς ταιριάζει στην ψυχοσύνθεση των προσώπων. Παράλληλα, προς την ίδια κατεύθυνση, ενσωματώνονται και τρόποι του εσωτερικού μονολόγου. Η συγγραφέας καταφεύγει κάποιες φορές στην υποδόρια ειρωνεία ως μέσο για κοινωνικοπολιτική κριτική, στοχεύοντας κυρίως στις απροκάλυπτες ή αδιόρατες μορφές εξουσίας και εκμετάλλευσης, θίγοντας ακόμη και το λεπτό θέμα της ενδοοικογενειακής βίας.Η συλλογή περιλαμβάνει και μερικά κείμενα που θυμίζουν πεζόμορφα ποιήματα, όπως Η ερωτική οικονομία, Το ρόδι, με έντονη συνειρμική ροή και πλούσια εικονοποιία.

Αλλά πάντα αυτό που δεσπόζει είναι το λεκτικό παιχνίδι ως serio ludere, προϋπόθεση κάθε λογοτεχνικής κατασκευής, που εδώ ρέει ανάγλυφα κι αποκαλυπτικά. Καταλήγοντας, θα ήθελα να επισημάνω ένα καίριο ζητούμενο της λογοτεχνικής δημιουργίας που κατορθώνει να εκπληρώσει αυτή η συλλογή και δεν είναι άλλο από το περίφημο «παραξένισμα», την «ανοικείωση», ανατάσσοντας και ανατρέποντας τους όρους και τους μηχανισμούς της κοινής γλώσσας και των καθιερωμένων, στερεότυπων αντιλήψεων και εικόνων. Δεν νομίζω, επομένως, ότι θα υπήρχε ευστοχότερος περιγραφικός χαρακτηρισμός για το σύνολο των κειμένων από αυτόν που αναγράφεται ως υπότιτλος στο εξώφυλλο. Αφηγήματα ανάδρομων πλέξεων, λοιπόν.

.

http://www.vakxikon.gr/content/view/1936/11254/lang,el/

.

.

 Θράκα

Το 1979 ο Robert Scholes στο έργο του “Fabulation and Metafiction” εισάγει τον όρο υπερμυθοπλασία (surfiction), για να μιλήσει για τα έργα που αποκλίνουν από τον ρεαλισμό και τονίζουν τον ρόλο του συγγραφέα και του αναγνώστη στην δημιουργία και την πρόσληψη της μυθοπλασίας. Για έργα που καταργούν κάθε σύμβαση της αφηγηματολογίας και αναζητούν μιαν ανεξάρτητη ύπαρξη.

Στο βιβλίο της η Ιφιγένειας Σιαφάκα, «Το πλεκτό και άλλες πλεκτάνες», ο ποιητικός λόγος και η σκόπιμη απόκλιση από την καθαρά αφηγηματική γραφή μας ταξιδεύουν στα μονοπάτια του μυστηριακού κόσμου της. .

Ο μαγικός ρεαλισμός με την εικονοποιΐα του και η χρήση πορφυρών χωρίων[1] (purple path) διαπλέκονται με την σταθερή και ιδιότυπη γραφή της, πλέκοντας το υφαντό των ιστοριών της. Η κοινωνική ζωή και δράση περιπλέκεται με το πάθος και την λαγνεία κι όλα αυτά μαζί μεταφέρουν τον υπαρξιακό- ψυχικό κόσμο στις πλεκτάνες του σαθρού και πεπερασμένου σύμπαντος[2].

Μια προσεχτική ανάλυση των δομικών επιλογών της συγγραφέως μπορεί να διευρύνει τον ορίζοντα πρόσληψης των αφηγημάτων, αναδεικνύοντας τα βαθύτερα νοήματα που με την πρώτη ματιά είναι αδύνατο ο αναγνώστης να αντιληφθεί.

Τα λογοπαίγνια και το παιχνίδι του αντικειμένου με τα σημαινόμενα (υπερβατικό σημαινόμενο)- όπως πχ στο απόσπασμα:

«…και τράβηξε ένα μανταλάκι που καλλιεργούσε στο χώμα
μια κουρτίνα με πολύχρωμα λουλούδια…»[3]

-ζωηρεύουν την ανάγνωση αποφεύγοντας τον κίνδυνο του ξερού και επιδεικτικού λόγου.
Εντυπωσιακοί είναι και οι εμβόλιμοι σαρκαστικοί και ειρωνικοί σχολιασμοί των αφηγητών των διαφόρων ιστοριών.

Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να αναμετρηθεί με το αναρχικό πεδίο των λέξεων και με το πηγάδι των πιο μύχιων αναζητήσεών του. Άλλωστε αύτη είναι η ουσία της λογοτεχνίας… μια ατέρμονη αναζήτηση απαντήσεων στα έμμονα ερωτήματά μας…

[1] Με την έννοια της υφολογικής έξαρσης, που κάνει το κείμενο να ξεχωρίζει από τα συμφραζόμενα του.
[2] «Γυρνάς τα έξω μέσα για να κρυφτείς στο ενδιάμεσο. Το ενδιάμεσο είναι ευρύχωρο για να χωράει το καρπουζοκέφαλο της Τζέρυ», σελ 94
[3] Σελ. 48

Πίνακας: Daniel Carranza

.

.

http://staxtes.com/2003/?p=3691

 Ένα δαιδαλώδες, στρυφνό, έξοδο, βιβλίο-παραμιλητό, ακατάπαυστα υμνωδίες ποιήσεων, γλώσσας οργισμένης στους ορόφους της, στάθμες πυκνών ικανοποιήσεων, αγριεμένα υπέρβαρα ύψη, κάτω από στέγες διόλου πιθανές, γάμοι στις κηδείες, θάνατοι στη ζωή, οι διάλογοι άι στο διάολο, υπέροχα ερείπια ψυχολογίας ίχνη. Το αστράπτον, από δυτικά ανατέλλοντος βιβλίο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και Το τραγούδι του λύγκα (μυθιστόρημα, 2011), μας προτρέπει να καταθέσουμε – πείτε το μας υποχρεώνει– ότι η συγγραφέας κουβαλά ταλέντο ολκής μυθιστοριογράφου στην ελληνική γραμματεία και πέραν.

Η «γλώσσα» της Ιφιγένειας Σιαφάκα, να! τρία μέτρα… ξετυλίγεται πυρρίχιος χορός, άπτερη ανάγκη, αίολο σώμα ψυχής, και κατορθώνει κάτι αξιοθαύμαστο, απίθανο: μας διαβάζει, δεν τη διαβάζουμε! Είμαστε αγράμματοι; Όχι! – αν και οι «απέναντι» εκεί μας οδηγούν. Η γλώσσα λοιπόν! Ανελλιπώς οργανωτική, παράτολμα των γεύσεων, πρωταθλητισμός στα ραφεία, τα πλεκτήρια, τα ξηλώματα, τα βέβαια δηλωμένα αβέβαια∙ ρόλοι αμφιθεατρικά ενδιαφέροντες της γλώσσας σαν θησαυροφυλάκιά της, η γλώσσα και μόνο στη γλώσσα το ενδιαφέρον. Έτσι, διαβάζουμε τη συγγραφέα. Το πλεκτό και άλλες πλεκτάνες, με ωραίον στηρικτή υπότιτλο: αφηΓΗματα ανάΔρομων πΛέξεων, αφήνοντας οικόπεδα, πλατείας σημάδια, Στη Γη, των Δρόμων, των Λέξεων.

Πολλοί οι ήρωες. Μπορούσαν να συμπιεστούν σαν ελιές τα ονόματά τους, καταλήγοντας σε ένα και μόνον όνομα ελληνικής καταγωγής, οι άνδρες ως ο Πλεκτός και οι γυναίκες –πληθυντικά– ως οι Πλεκτάνες. Έτσι θα αφανίζονταν οι: Λούκας Στέισον, Φιλς, Χέρμπερτ, Λόλυ, Ποπ, Νάιν, Μπεντ Σόουλ, Φερδινάρδος, Μπιφ, Φρέντυ, Τζίμυ, Γιαν, Τζέρυ, Ερτάν, Ανατόλιο, Ράινε, Νικολάι, Λεό, Αλβέρτος, Μεγάλος Μπουκ, Ρα, Αναστάσιος Τσαμπαρκάκης, κύριος Ο, Οράτιος, Αριστόδημος. Και μετά οι γυναίκες: Μάινς, Τίγκυ, Υβόννη, Βυλά, Χάνα Πέρτον, Έμα, Σύλβια, Νταγιό, Τζέρυ, Μπελ, Έλσα Μάουλντυ, Σάρα, Νόρα, Εύα, Ευτέρπη, Βέρα, Μαριάννα, γρια-Λοχ, Σαζ, κυρία Φρουστ. Και τα σκυλιά: Ποπ, δόκτωρ Ράινε και Φούλιξ – όλες και όλοι εύκολα μπαινοβγαίνοντας στα ποιήματα, διηγήματα, αφηγήματα του βιβλίου, παντού εξομολογητικά, ψιθυριστοί, λέγοντάς μας εδώ, εκεί, μέσα, παράμεσα:

To τρένο οφείλει να είναι ευτυχισμένο/ Oι γυναίκες είναι σπίτια /αμφισβητώ όλους τους διαρρήκτες των βλεμμάτων/Θέλω να παραπλανήσω όλους όσους παρακολουθούσαν τη ζωή μου, έστω και μέσα στο μυαλό τους/Πρώτα τον τρόμο και κατ’ επέκτασιν τη μνήμη/Θεέ των αραχνών!/ «Nαι… Επιμένατε, μητέρα, να πλέκετε ακόμη και μέσα στην μπανιέρα. (…) Ρίχνατε μία καλή, μία ανάποδη και, όταν στη συνέχεια γυρνάγατε τον τοίχο, για να τον πλέξετε κι από την άλλη (…) Αλήθεια, πού έχετε βάλει αυτό το θαυμάσιο Πλεκτό Σας;»

Ας λέγω κι εγώ ο υπογράφων

Η διαιώνιση του είδους
Εκατονταπλασιά τα λάθη μας

 .

.

http://www.slideshare.net/iliadi/programma-ekdhlwsewn-1

.

.

http://frear.gr/?p=4690

Ιφιγένεια Σιαφάκα, ΤΟ ΠΛΕΚΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΛΕΚΤΑΝΕΣ, ΑφηΓΗματα αναΔρομων πΛεξεων
Εκδόσεις ARSPOETICΑ,  σελ.125

Το βιβλίο αποτελείται από 27 εναργή και παλλόμενα από ουσιαστικό περιεχόμενο διηγήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και ένα μικρό σχετικά, όμως με βαρύνουσα σημασία, διήγημα με τίτλο «Η πτώση του Ίκαρου». Ασφαλώς αναφέρεται στον περίφημο πίνακα του Μπρίγκελ, που αναπαριστά την πτώση του Ίκαρου στη θάλασσα τη στιγμή που κανείς δεν προσέχει ούτε νοιάζεται για την πτώση του, την τραγική αποτυχία του για υπέρβαση, τη διάψευση των ονείρων, την καταστροφική ήττα του. Ο γεωργός κι ο κτηνοτρόφος στον πίνακα είναι απορροφημένοι στην καθημερινή δουλειά τους, δεν δίνουν σημασία για τον θάνατο του ονειροπόλου Ίκαρου. Η Ζάκι στο ομότιτλο διήγημα βλέπει τον πίνακα σε μικρογραφία στο μαγνητάκι του ψυγείου της και, όταν βγαίνει στο μπαλκόνι να τινάξει το σεντόνι της, έχει την αίσθηση ότι ο πίνακας διέφυγε από το Μουσείο των Beaux–Arts για να αρχίσει να περιίπταται, να περιπλανιέται σε στέκια, πλατείες, δρόμους και σημεία των Βρυξελλών. Ο πίνακας αφήνει την παρουσία και το μήνυμά του στην πόλη και τους ανθρώπους. Ένα μήνυμα που φέρνει ζάλη και ναυτία στη Ζάκι. Της υπενθυμίζει τη δική της ανεπάρκεια να ξεπεράσει την ανία, τη διάψευση των ονείρων της, την καταδίκη της να βιώνει μια άχαρη και μίζερη ζωή. Η αποκαρδίωσή της συμπεριλαμβάνει τη θέασή της στην πόλη και τους ανθρώπους, που είτε λίγο είτε πολύ συνθλίβονται από την ίδια «ζάλη» για την χθαμαλή πραγματικότητά τους.

 Η αίσθηση της αποτυχίας, της συναισθηματικής ανεπάρκειας, του κλονισμένου ψυχισμού εμφανίζεται και σε πολλά άλλα διηγήματα και δίνει το χαρακτηριστικό, καίριο στίγμα στο βιβλίο. Οι ήρωες παλεύουν να βρουν την ταυτότητά τους, ένα  στήριγμα να πιαστούν πριν καταρρεύσουν, μια διαφυγή για να καταπραΰνουν τον ανεπαρκή εαυτό τους. Τους χαρακτηρίζει αυτό που αναφέρει η συγγραφέας για τον ήρωά της Χέρμπερτ στο διήγημα «Για τη ραφή και μόνον»: «Είναι εκ φύσεως ρευστός και κινδυνεύει. Άλλοτε να εξατμιστεί κι άλλοτε να πήξει. Να μεταμορφωθεί σ’ αέριο μακρόστενο ή σε μια μάζα στρογγυλή. Να απολέσει σχήμα και οντότητα».

Με αυτόν τον τρόπο, τα διάφορα πρόσωπα, υπερευαίσθητα, μοναχικά και τρομαγμένα, προσπαθούν να ξεχαστούν παρατηρώντας από την ασφάλεια του παραθύρου τους τις ζωές των άλλων, και ιδίως στον περίγυρο της γειτονιάς ή στον ακάλυπτο χώρο ενός συνόλου πολυκατοικιών. Και το θέαμα ποικίλλει. Στον έξω κόσμο κυκλοφορούν πρόσωπα,  που σε σχέση με τον παρατηρητή-πρωταγωνιστή υπερτερούν, με την εκλεκτή και πλούσια σε εμπειρίες ερωτική ζωή τους ή διαθέτουν άνεση πλούτου και ευκαιριών – κάτι που αναμφίβολα δημιουργεί ένα αίσθημα  ζήλειας. Όμως συμβαίνει και το εντελώς αντίθετο. Σε άλλο διήγημα ο πρωταγωνιστής παρατηρεί τη μίζερη και ρημαγμένη ζωή των ανθρώπων του περιθωρίου και του υπόκοσμου με τους ανεξιχνίαστους φόνους και τα μύρια θλιβερά που συμβαίνουν εκεί.

.

.

Η σεξουαλικότητα και ο έρωτας καταλαμβάνουν κεντρική θέση στο βιβλίο, δίνοντάς του πολυκύμαντο βάθος. Είναι το στοιχείο που προσδιορίζει κάθε πρόσωπο, σαν διαρκής πείνα και ακατάπαυστη αναζήτηση. Η αρχέγονη λαγνεία και το πάθος θέλουν κι επιδιώκουν να εκτονωθούν ακόμη και με εφήμερους έρωτες. Όμως απεγνωσμένα οι ήρωες «ματώνουν», για να συναντήσουν και να κερδίσουν κάποιο λατρεμένο πρόσωπο που παράφορα ερωτεύθηκαν. Ο έρωτας ως «ιερό» μένος και καταξίωση δικαιώνει την ύπαρξή τους σ’ έναν κόσμο παράλογο, σκληρό και αλλόφρονα.  Στο διήγημα «Το καρπούζι», όπου η έφηβη κόρη βλέπει το βάναυσο πατέρα να κακομεταχειρίζεται τη μητέρα της, ενώ επιπλέον υπάρχει αιμομικτική σχέση μαζί του, η σεξουαλικότητα και η βία απότομα την ωριμάζουν δημιουργώντας ένα κατακλυσμό σκέψεων στο μυαλό της. Συνακόλουθα μας προσγειώνει άσχημα το γεγονός ότι  από βία και σεξουαλικότητα συναποτελείται ο χαώδης, τρομακτικός κι απρόβλεπτος κόσμο μας.

Βέβαια, η αποθέωση της ήττας και των διαψεύσεων δίνεται στο διήγημα «Το πλεκτό». Σύμφωνα με το όραμα που σχηματίζει η Σιαφάκα για τον κόσμο: καταπιεστικές εξουσίες διαφθοράς, εξαπάτησης, εργασιακού τρόμου και εκμετάλλευσης δυναστεύουν τις κοινωνίες μας προσπαθώντας να τις «τυφλώσουν» με καταναλωτισμό και θεάματα. Μέσα σ’ αυτή την τερατώδη κοινωνική πραγματικότητα, που μοιάζει με εφιάλτη της χειρότερης «καφκικής»  εκδοχής, στο βιβλίο υπάρχουν «ανάσες» διεξόδου.  Στην καταιγιστική πλοκή των διηγημάτων δεν είναι λίγες οι φορές που οι απόκληροι και οι αποτυχημένοι μάς ξαφνιάζουν, γιατί την ύστατη στιγμή ενεργούν ακαριαία και αποτρέπουν με δεξιοτεχνία την επέλαση του αδιέξοδου που τους απειλεί. Επίσης, εκούσια και με θάρρος, γίνονται ανυπάκουοι στις προσταγές της οποιασδήποτε εξουσίας για να ονειρευτούν, να απαγκιάσουν  στο χώρο της «Αρκαδίας» μέσα στο μυαλό τους. Περιφέρονται σε στέκια της πόλης για να βυθιστούν  στη νοστιμιά της ζωής –που καμία εξουσία δεν θα τους τη δείξει– βασιζόμενοι μόνο στο δικό τους ένστικτο, που ξέρει να τους οδηγεί στις απολαυστικές σαν βάλσαμο ονειροπολήσεις τους.

.

.

Για τη Σιαφάκα «ανάσα» στο ζοφερό κόσμο μας είναι η ποίηση και η αναζήτηση του υπεκφεύγοντος αναζωογονητικού φωτός,  που παρέχει η ομορφιά, η γνησιότητα και η αλήθεια.
Ακόμη και η εκδίκηση με βία ενάντια στη βία είναι κάτι που, εκ των πραγμάτων, δεν παραλείπεται στην αφήγησή της.

.

.

Τα διηγήματα συμβαίνουν και εξελίσσονται μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού, ο μετεωρισμός ανάμεσα στα δύο αυτά στοιχεία είναι συνεχής. Αν και υπάρχει πλοκή που συνέχει τη δομή της αφήγησης, το υπερπραγματικό, η σουρεαλιστική διάχυση της γλώσσας, των σκέψεων και νοημάτων δίνουν πολύ έντονα και με έμφαση το παράλογο του κόσμου μέσα από τη διαύγεια μιας υπέρμετρης φαντασίας, που, στην περίπτωση της Σιαφάκα, είναι οργιαστική και ανεξάντλητη σε ευρηματικότητα και εκπλήξεις. Η συγγραφέας κατέχει άριστα τα εκφραστικά της μέσα και τη δική της, ιδιότυπη, εκφορά του λόγου.

.

Το βιβλίο αφήνει μια γεύση πικρίας για μια κοινωνία σε πτώση και παρακμή, όμως παράλληλα αγγίζει τα διαχρονικά θέματα της λογοτεχνίας και, κυρίως,  την αναζήτηση της ταυτότητας κάθε ατόμου για το ξεπέρασμα της μοναξιάς και αλλοτρίωσής του.

Η Σιαφάκα πλάθει, «πλέκει» με τέχνη και καταθέτει στον αναγνώστη το όραμά της για τον κόσμο με οξυδέρκεια, σφαιρική παρατηρητικότητα και με τρόπο που θέλγει και συγκινεί.

.

.

.

.

.

,

,

.

.