Ο Φρόυντ υποστηρίζει ότι τα λάθη χωρίς προφανές νόημα – συχνότερα οι ολισθήσεις της πένας και της γλώσσας (τα περίφημα «lapsus» ή «Slips of the tongue» στα αγγλικά ή «παραπράξεις» στα ελληνικά), οι πράξεις παράλειψης και επιλεκτικής αμνησίας – φέρνουν τα κρυμμένα μηνύματα από το ασυνείδητο.
Στη λογοτεχνία της ψυχανάλυσης υπάρχουν διάφορα lapsus ανάλογα με τον τρόπο που παράγονται:
• Lapsus Linguae: ολίσθηση της γλώσσας.
• Lapsus Calami: ολίσθηση της πένας.
• Lapsus Clavis: ολίσθηση της δακτυλογράφησης
• Lapsus Manu: ολίσθηση του χεριού.
• Lapsus Memoriae: ολίσθηση της μνήμης.
Ένα παράδειγμα που δίνει από την εμπειρία του είναι εντυπωσιακά απλό. Ο Φρόυντ είχε ξεμείνει από ένα τύπο χαρτιού (στα γερμανικά fliesspapier) που χρησιμοποιούσε, ξεχνώντας κάθε ημέρα να πάει να αγοράσει. Ο λόγος, ανακάλυψε τελικά, ήταν η επώδυνη απογοήτευση εκείνη την περίοδο από το φίλο του Wilhelm Fliess και δεν θέλησε να την ξαναθυμηθεί (την απογοήτευση) αγοράζοντας το χαρτί με το παρεμφερές όνομα με αυτόν. Έτσι ξεχνούσε επανειλημμένα να πάει να το αγοράσει.
Δεν είναι όλα τα παραδείγματα του Φρόυντ τόσο απλά ή πειστικά όπως το παραπάνω (πράγματι μερικά είναι πάρα πολύ μπερδεμένα και οριακά πειστικά) αλλά η ίδια η δημοτικότητα του όρου της φροϋδικής ολίσθησης δείχνει ότι είχε δώσει έμφαση σε ένα φαινόμενο κοινό για τον καθένα και μια εύλογη εξήγηση. Στην Ελληνική γλώσσα έχουμε για παράδειγμα, την σχετική παροιμία: “Γλώσσα λανθάνουσα την αληθείαν λέγει”.
http://psi-gr.tripod.com/psychoanalysis_lapsus.html
Ιφιγένεια Σιαφάκα - Ifigeneia Siafaka
Ενύπνια Ψιχίων 