Κάνει κρύο έξω… χθες είδα λίγο χιόνι στο περβάζι του παράθυρου…νυχτώνει νωρίς…υπερβολικά νωρίς…οι άνθρωποι βαδίζουν γρήγορα…υπερβολικά γρήγορα…το μόνο που σκέφτονται είναι να γυρίσουν σπίτι…και τα φώτα ανάβουν γρήγορα…όλα προχωρούν υπερβολικά γρήγορα γύρω μου… ο κόσμος σπρώχνεται…γυρνάει… και πάλι σπρώχνεται… κι εγώ είμαι εκεί… στειλιάρι… δεν κουνιέμαι… έξω απ’ το παιχνίδι… θεατής… δεν ανήκω σ’ αυτόν τον κόσμο… δεν βρίσκω τη θέση μου στον κόσμο… πώς να μπω σ’ αυτόν το χορό… να παρασυρθώ… να συνοδεύσω… να βρω το ρυθμό…να κινηθώ αρμονικά…να βρω τη θέση μου… Δεν μιλάω πολύ κατά τη διάρκεια της μέρας… δεν ξέρω τι να πω… δεν έχω τίποτε να πω… δεν ξέρω καν γιατί είμαι εδώ… έτσι ήρθαν τα πράγματα… έτσι είναι… έτσι ακριβώς ήρθαν τα πράγματα.
Πριν δούλευα οδηγός, κοντά σ’ έναν κύριο … αλλά ο κύριος μου τα ’πρηζε… μου ’λεγε να κάνω μαλακίες… κάτι πράγματα όχι και πολύ… και πολύ… να μη τα πολυλογώ, την έκανα… έπειτα έγινα σερβιτόρος σε μία καφετέρια… μετά έπιασα τους δρόμους κι έκανα έρευνες… κι εκεί ήταν που συνάντησα τον τύπο που μου πρότεινε αυτήν τη δουλειά… μου μίλαγε ενώ συμπλήρωνε ένα ερωτηματολόγιο για το τι σαβουρώνουν τα σκυλιά…: εσύ θα ’πρεπε ν’ αλλάξεις δουλειά… έχω κάτι για την πάρτη σου… κερδίζεις περισσότερα και δε σκοτίζεις το μυαλό σου…Έτσι έφτασα εδώ… καλά πήγε…χτύπησα διάνα…αλλά δεν είχε δίκιο…το πράγμα σού σκοτίζει το μυαλό… όπως και να ’χει ποτέ δεν είμαι ευχαριστημένος… πάντα το ’να μου βρωμάει και τ’ άλλο μου μυρίζει… κι είμαι πάντα εδώ… να παραπονιέμαι… να κλαίγομαι… να βρίσκω τα χίλια μύρια για να κλείνομαι μέσα στο καβούκι μου… όμως αυτή η δουλειά… είναι η μόνη όπου έμεινα τόσο πολύ… είναι η μόνη όπου μου λένε…: Εντάξει!… εκτελείς!… δεν ήθελα ν’ απογοητεύσω… ήθελα να σταθώ στο ύψος της περίστασης… κάνω χοντρές προσπάθειες… κυρίως για να βγάζω τα ρούχα μου αμέσως… έρχομαι απ’ το δρόμο… κουκουλωμένος κάτω απ’ το κασκόλ μου… με το μπουφάν μου κι όλα τα σχετικά… και το πιο δύσκολο… είναι να γδυθείς αμέσως… να τα πετάξεις όλα… αμέσως… θέλει χρόνο να χωνέψεις ότι σε κοιτάνε… ότι σου κάνουν κριτική… δεν νιώθεις άνετα… πάει υπερβολικά γρήγορα το πράγμα… αλλά το παλεύω εκεί πέρα… και ύστερα από λίγα λεπτά… συνηθίζω… το αντέχω… και μπορώ να δουλέψω…
Αυτό που μου λείπει περισσότερο… είναι κάποιος για να μιλάω… απλά και μόνο να μιλάω… ν’ ανταλλάσω δυο κουβέντες… είχα φιλενάδες… αλλά ποτέ δεν πήγανε τα πράγματα πολύ καλά… πρέπει να ’μαι δύσκολος στη συμβίωση… κι όσο για το πήδημα… δε νομίζω ότι ήμουνα και πολύ… γι’ αυτό είναι περίεργο που βρίσκομαι εδώ… Θυμάμαι… όταν ήμουνα πιτσιρικάς… μου χάιδευα τα χέρια… την κοιλιά…τον… η μητέρα μου με κοίταγε χωρίς να λέει τίποτε… με μάτια γεμάτα ανησυχία… και ύστερα έφευγε… με χαμηλωμένο το κεφάλι… και την άκουγα να μιλάει για μένα… και την άκουγα ν’ ανησυχεί πολύ για μένα…και αργότερα να… όταν θα ’μαι μεγάλος… θα είμαι ο μεγαλύτερος Δον Ζουάν… αυτό θα κυβερνάει τη ζωή μου… θα με κάνει δυστυχισμένο… άστατο… ήταν θλιμμένη… ανήσυχη για μένα… αλλά είχε άδικο… ο φόβος είναι… ναι, ο φόβος είναι που κυβερνάει τη ζωή μου… που κάνει και δεν μπορώ να συγκεντρώνομαι… που κάνει να χαϊδεύομαι μπροστά στον κόσμο… γιατί όσο χαϊδεύομαι… μ’ εξημερώνω… με καθησυχάζω… με νανουρίζω… με κανακεύω… μου λέω γλυκόλογα… και χαλαρώνω τελικά… αναπνέω ήρεμα… και δε φοβάμαι πια… κι έτσι λέω: Κοιτάξτε με!… είμαι εδώ μπροστά σας… με βλέπετε;… είμαι όπως εσείς… κοιτάξτε με… δε φοβάμαι πια… μπορώ να σας κοιτάξω κατά πρόσωπο… προκαλείτε… δείχνετε τον κώλο μου… τον πούτσο μου… δε φοβάμαι πια… αν με αποδεχτείτε σαν έναν από σας… εάν με βρείτε έστω και τοσοδούλι σημαντικό αυτή τη στιγμή που αφήνομαι μπροστά σας… είμαι δικός σας… μπορώ να σας τα δώσω όλα… μπορείτε να με κάνετε ό,τι θέλετε… για ένα λεπτό… για ένα τόσο δα μικρούλι λεπτουλάκι… που θα μου ρίξετε ένα βλέμμα γεμάτο ενδιαφέρον…
Το καλό που ’χει αυτή η δουλειά… είναι ότι πρέπει να ’σαι καθαρός… η υγιεινή… καλό είν’ αυτό… αν δεν ήμουν αναγκασμένος να ρθώ εδώ… αναρωτιέμαι αν θα πλενόμουν κάθε μέρα… για ποιον;… για τι;… δεν πρέπει να το κάνεις μες στη λέρα… δεν πρέπει να το κάνεις μες στον οίκτο… έχουμε κι εμείς μια περηφάνια… ένα κούτελο… μπορεί να μας παίρνουν μάτι… εντάξει, σύμφωνοι… αλλά για να μας σέβονται… πρέπει κι εμείς να μας σεβόμαστε… κάνω την πουτάνα… εντάξει, σύμφωνοι… αλλά θέλω να με σέβονται… συμπέρασμα… ο σεβασμός είναι ένα σημαντικό σκατό!… κι έτσι προσέχω την εμφάνισή μου… είμαι, ξέρω ’γω, ευπαρουσίαστος… πρέπει να πω επίσης ότι είμαστε περικυκλωμένοι από πολλούς καθρέφτες που αντικατοπτρίζουν την εικόνα σου στο άπειρο… που σε δείχνουν απ’ όλες τις πλευρές σου… και δε χρειάζεται να πω το λούκι που τραβάμε τις μέρες που δεν είμαστε σε φόρμα… να βρίσκεσαι εκεί… σαν τον μαλάκα… μπροστά απ’ τους καθρέφτες… με το κεφάλι σου γεμάτο από σκατά…κι όλο αυτό να αντικατοπτρίζεται στο άπειρο… δεν σας λέω τίποτε!…
Σήμερα το πρωί στη δουλειά… τα πράγματα ήτανε σκατά… πολύ σκατά… σκατά κι απόσκατα… με φωνάζει τ’ αφεντικό… μου λέει… ένας πελάτης με περιμένει στο ιδιαίτερο σαλόνι… πρέπει να πάω μόνος… χωρίς κοπέλα… μόνος… σαν μεγάλος. Έμεινα αποβλακωμένος … σίγουρα δεν κατάλαβα καλά… γιατί τα ’χαμε ξεκαθαρίσει αυτά… δεν έχω υποχρέωση να εμφανίζομαι μόνος στο σαλόνι… είναι απ’ αυτά που λέει το συμβόλαιο… μου ’δωσε το λόγο του… Μου λέει λοιπόν… η περιοχή εδώ γύρω άλλαξε… πρέπει να προσαρμοστούμε στη νέα πελατεία… αυτή αποφασίζει. Δεν είναι από καπρίτσιο… δεν είναι από έλλειψη επαγγελματισμού… είναι ψυχολογικό…να βρεθώ σ’ ένα μικρό δωμάτιο μαζί μ’ έναν πελάτη… αυτός κι εγώ… μ’ αγχώνει… χαμόγελο…να παρουσιαστώ… να μου σηκωθεί… δεν είναι δυνατό… δεν θα τα καταφέρω… χίλια τα εκατό σας λέω… δεν θα μου σηκωθεί… δεν θα ’μαι άνετα… είναι πιο εύκολο με μια κοπέλα… ρίχνω την προσοχή μου στην κοπέλα… ξεχνάω τον πελάτη… χίλια τα εκατό σας λέω… το ξέρω… δεν θα τα καταφέρω… καλύτερα θα ’ναι κάνας άλλος…
Λοιπόν τ’ αφεντικό με πλησιάζει ήρεμα… με πιάνει απ’ τα αρχίδια κι εγώ δεν μπορώ να κουνήσω μία…και μου λέει πως ξεχνάω πάρα πάρα πολύ εύκολα ποιος είμαι… πού δουλεύω… βασιλιάς εδώ είναι ο πελάτης… πληρώνει και με το παραπάνω… αν απογοητευτεί… έξω απ’ την πόρτα… απόλυση χωρίς δεύτερη κουβέντα… είναι ώρα να ανανεωθεί το team… ποτέ του δεν μ’ αγάπησε… πολλές κόνξες… πολλά προβλήματα… δεν είναι δικός μας… κακό στοιχείο για το team… πρέπει ν’ αρπάξω την τελευταία μου ευκαιρία… αν ξανανέβω σ’ αυτό το γαμημένο το σαλόνι χωρίς να κάνω τη δουλειά μου… για μένα… εδώ… φινίτο… έξω!… σκούπα… κι άντε στα τσακίδια, καλοτάξιδος!
Μ’ αφήνει… συνέρχομαι κάπως… μ’ ακούω να του λέω… οκ… οκ… κατάλαβα… θα το κάνω… θα το κάνω… κανένα πρόβλημα… θα μείνω εδώ… πού θέλετε να πάω αν με πετάξετε στο δρόμο;… Σας ζητάω συγγνώμη… τις ευχαριστίες μου που με κρατάτε μες στο team… ξέρω… δεν είμαι πάντα εύκολος… θα με ξαναβάλω σε σειρά… θα σας δείξω για τί πράγματα είμαι ικανός… θα κάνω προσπάθειες… είσαστε η οικογένειά μου… θα είμαι άξιος της εμπιστοσύνης σας… σας παρακαλώ… δώστε μου αυτή την τελευταία ευκαιρία… χαμογελάει… και μου λέει φεύγοντας… άντε να πας να κάνεις κάνα ντους… βρομοκοπάς ιδρώτα… στάζεις απ’ όλες τις μεριές… να ’σαι ευπαρουσίαστος… πρέπει να ικανοποιούμε τoν πελάτη…
Πήγα λοιπόν στο ντους… έπλυνα προσεκτικά το σώμα μου… του ’βγαλα όλον το φόβο από πάνω…και στο διάδρομο που πάει για το σαλόνι… αναρωτιέμαι γι’ αυτό που μου συμβαίνει… δεν νιώθω το σενάριο… σκατά… βρομάει.
(Aπόσπασμα)
Μετάφραση από τα γαλλικά: Ιφιγένεια Σιαφάκα
Paul Van Mulder, La solitude d’ un acteur de peep show avant son entrée en scène, (Maelstrom)
H μοναξιά ενός ηθοποιού πορνοσόoυ πριν από την είσοδό του στη σκηνή
http://www.lestroiscoups.com/article-25257541.html
http://www.senghor.be/?r1=100045&r2=102323
Σεπτέμβριος 2009, μικρό σχόλιο για την παράσταση στο
Théâtre de la place des martyrs στις Βρυξέλλες.
Χρόνια είχα να δω μια τόσο άδεια από σκηνικά αντικείμενα σκηνή (μία καρέκλα σε μαύρο φόντο, μόνο) να ξεχειλίζει ακατάπαυστα (1 ώρα και 15 λεπτά) απ’ το ψυχικό εκτόπισμα ενός και μόνο ανθρώπου. Ο Βέλγος Paul Van Mulder, ηθοποιός και συγγραφέας του έργου, καθοδηγούμενος από τον σκηνοθέτη Pascal Crochet, έδωσε ρεσιτάλ ερμηνείας στον απαιτητικό και σκληρό ρόλο ενός ηθοποιού πορνοσόου. Ο μονόλογος απλός, άμεσος, αλλά σκληρός και αποκαλυπτικός συνάμα επενδύθηκε από μία πρωτόγνωρη εσωτερική λιτότητα και χειρουργική σχεδόν ενσάρκωση και των πιο λεπτών ακόμη συναισθηματικών διακυμάνσεων. Ο Paul Van Mulder, πατώντας όπως μια γάτα επάνω σε όρθιες καρφίτσες, έφερε επί σκηνής το δράμα του ανθρώπου της νέας οικονομικής πραγματικότητας. «Για μια μπουκιά ψωμί», για την εξασφάλιση της συντήρησης και μόνο του βιολογικού κορμιού, ο άνθρωπος βρίσκεται έκπτωτος από τον εαυτό του. Εκπορνεύεται την ίδια την ύπαρξή του. Εξαθλιωμένος, ταπεινωμένος, γεμάτος ντροπή και ενοχές, περιθωριοποιημένος, ζητιανεύει μια θέση στον κόσμο, μια θέση που θα έπρεπε λογικά να του ανήκει. Με απέραντο σεβασμό κι ένα παράπονο καρτερίας ακούσαμε στο τέλος «apaisez–moi… calmez–moi… aimez–moi… oui! que demain soit un autre jour… » (καθησυχάστε με… ηρεμήστε με… αγαπήστε με…. ναι! και μακάρι αύριο να ξημερώσει μια άλλη μέρα… » Έπειτα ο Paul Van Mulder χάθηκε μαζί με το φως μιας λάμπας-εκκρεμούς, που αναβόσβηνε κατά διαστήματα και σε όλη την παράσταση, μετρώντας τις στιγμές του.
Και μια μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια. Τον Paul τον γνώρισα προσωπικά και παρακολούθησα και άλλες δουλειές του, διότι με εντυπωσίασε τόσο το ταλέντο όσο και η καλλιέργεια, η σκληρή δουλειά, το ήθος και η απλότητά του. Ίσως συνιστά υπόδειγμα καλλιτέχνη. Σε μια συζήτηση που είχαμε, μου μίλησε για την απήχηση που είχε το έργο σε εντελώς διαφορετικό κάθε φορά κοινό. Το κοινό του αποτελούνταν και από γυναίκες που εκδίδονται, από πόρνες. Κάποια από αυτές τον πλησίασε, κλαίγοντας, στο τέλος της παράστασης και τον ρώτησε εάν είχε κάνει ποτέ στη ζωή του αυτήν την εργασία για να επιβιώσει. «Αυτό ακριβώς είναι μια πόρνη», του είπε. «Πότε κάνατε εσείς αυτήν τη δουλειά;» H απάντηση, ασφαλώς, είναι… ποτέ. Αλλά η δουλειά κάθε καλλιτέχνη είναι ακριβώς αυτή, να μεταφέρει με σεβασμό, ευαισθησία και χειρουργική ακρίβεια στο κοινό του ακόμη και την πιο σκληρή και κάποτε, μη κοινωνικά αποδεκτή, πραγματικότητα.
Πίνακες : Matt Duffin
.
Ιφιγένεια Σιαφάκα - Ifigeneia Siafaka
Ενύπνια Ψιχίων 