RSS

Category Archives: Σκοτ Φιτζέραλντ

Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, Όμορφοι και καταραμένοι

Scott Prior 927

Artwork: Scott Prior

 O  Άντονυ γύρισε στο διαμέρισμα και στρώθηκε στη δουλειά. Ανακάλυψε ότι η υπόθεση της αισιοδοξίας δεν ήταν εύκολη. Έπειτα από μισή ντουζίνα άδοξα ξεκινήματα πήγε στη δημόσια βιβλιοθήκη και για μια ολόκληρη βδομάδα έψαχνε τα αρχεία ενός δημοφιλούς περιοδικού. Έπειτα, καλύτερα εξοπλισμένος, έγραφε το πρώτο του διήγημα: To μοιραίο μαγνητόφωνο.Scott Prior 927 Βασιζόταν σε μια από τις λίγες εντυπώσεις που του έμεναν από τις έξι εβδομάδες του στη Γουώλ Στρητ την περασμένη χρονιά. Υποτίθεται ότι ήταν η χαρούμενη ιστορία ενός κλητήρα που, εντελώς τυχαία, σιγοτραγούδησε μια θαυμάσια μελωδία που γράφτηκε στο ντικταφόν. Ο αδελφός του αφεντικού, γνωστός παραγωγός μουσικών κωμωδιών, ανακάλυψε τυχαία τον κύλινδρο – που έπειτα χάθηκε αμέσως. Το κύριο μέρος της ιστορίας ασχολιόταν με την έρευνα για τον χαμένο κύλινδρο και το γάμο του ευγενικού κλητήρα (που ήταν πια πετυχημένος συνθέτης) με τη μις Ρούνυ, την ενάρετη στενογράφο, που ήταν μισή Ζαν ντ’ Αρκ και μισή Φλόρενς Νάιτινγκέηλ. Είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τέτοια ήθελαν τα περιοδικά. Οι πρωταγωνιστές του ήταν οι συνηθισμένοι κάτοικοι ενός γαλαζορόδινου λογοτεχνικού κόσμου, βουτηγμένοι σε μια γλυκανάλατη πλοκή, που δεν θα αναστάτωνε ούτε ένα στομάχι στη Μαριέτα.

Το είχε δακτυλογραφήσει σε διπλό διάστιχο – αυτό κατόπιν της συμβουλής του εγχειριδίου Πώς να γίνετε εύκολα ένας πετυχημένος συγγραφέας, του Ρ. Μεγκς Γουίντλστιν, που διαβεβαίωνε τους φιλόδοξους υδραυλικούς ότι ήταν ανώφελο να ιδρώσουν, αφού ύστερα από έξι μαθήματα γραφής θα μπορούσαν να βγάζουν τουλάχιστον χίλια δολάρια το μήνα. Αφού το διάβασε σε μια βαριεστημένη Γκλόρια, και απέσπασε απ’ αυτήν την αθάνατη παρατήρηση ότι ήταν καλύτερο από ένα σωρό άλλα πράγματα που δημοσιεύονται, υπέγραψε, με σατιρική διάθεση, με το ψευδώνυμο Ζιλ ντε Σαντ, εσώκλεισε τον κατάλληλο φάκελο για την απάντηση και το έστειλε. Ύστερα από τον γιγάντιο άθλο της σύλληψης αποφάσισε να περιμένει μέχρι να δει τι θα γίνει με το πρώτο διήγημα πριν αρχίσει άλλο. Ο Ντικ του είχε πει ότι θα μπορούσε να βγάλει μέχρι και διακόσια δολάρια. Αν, κατά τύχη, δεν άρεσε, το γράμμα του αρχισυντάκτη θα του έδινε, δίχως αμφιβολία, κάποια ιδέα για τις αλλαγές που έπρεπε να κάνει. «Κόβω το κεφάλι μου πως είναι το πιο ελεεινό κομμάτι που υπάρχει στον κόσμο», παρατήρησε μελαγχολικά ο Άντονυ. Ο αρχισυντάκτης προφανώς συμφώνησε μαζί του. Επέστρεψε το χειρόγραφο μ’ ένα απορριπτικό σημείωμα. Ο Άντονυ το έστειλε αλλού και άρχισε άλλο διήγημα. Το δεύτερο λεγόταν Οι ανοιχτές πορτούλες∙ γράφηκε σε τρεις μέρες. Αφορούσε στον πνευματισμό: Ένα τσακωμένο ζευγάρι συμφιλιωνόταν από ένα μέντιουμ σε παράσταση βαριετέ. Όλα μαζί έφτασαν τα έξι, έξι άθλιες και αξιολύπητες απόπειρες να «γράψει» ένας άνθρωπος που ποτέ πριν δεν είχε κάνει καμιά σοβαρή προσπάθεια να γράψει οτιδήποτε. Κανένα τους δεν περιείχε ούτε μια σπίθα ζωντάνιας και όλα μαζί απέπνεαν λιγότερη γοητεία και κομψότητα από μια μέτρια στήλη εφημερίδας. Στη διάρκεια της περιφοράς τους, συγκέντρωσαν τριάντα ένα απορριπτικά σημειώματα, που φάνταζαν σαν μνήματα για τα πακέτα που έβρισκε σωριασμένα σαν πτώματα στο κατώφλι του.

Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, Όμορφοι και καταραμένοι, μτφρ.: Ρένα Χάτχουτ, σελ. 452-454, Εκδόσεις Ερατώ, 1998

..

 
Image

Σκοτ Φιτζέραλντ, O μεγάλος Γκάτσμπυ

Σκοτ Φιτζέραλντ,  O μεγάλος Γκάτσμπυ

www.lifo.gr/mag/columns/5557

Ο κεντρικός μηχανισμός της αφήγησης ή, πιο σωστά, το ρομαντικό πάθος του Γκάτσμπυ για την Νταίζυ είναι ένα από τα αξεπέραστα μοτίβα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το πάθος που βρίσκει ανταπόκριση και οδηγεί στην τεκνογονία –ευλογημένο ψυχικά και κοινωνικά– μπορεί να επαληθεύει τους νόμους της ζωής, αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με το «άρρωστο» και ως εκ τούτου «λογοτεχνικό» πάθος του εραστή, ο οποίος δεν επιβεβαιώνεται. Ο Γκάτσμπυ εμφανίζεται περίπου ως τριτοξάδελφος του Χήθκλιφ, ως μακρινός συγγενής του Φρεντερίκ, του ήρωα της Αισθηματικής Αγωγής του Φλωμπέρ, ίσως και του κατοπινού ήρωα της Συνείδησης του Ζήνωνα. Το σκοτάδι, ο φθόνος, το πάθος για εκδίκηση συγκροτούν έναν μύχιο κόσμο που μπορεί να φτάσει μέχρι φόνου, παρά το γεγονός ότι η αρχική επιθυμία λάμπει από αθωότητα. Ο έρως, με άλλα λόγια, είναι άπειρος, ενώ ο γάμος έχει όρια τα ίδια τα παιδιά. Έτσι, άλλωστε, εξηγείται και το πάθος χωρίς ανταπόκριση, που είναι μεν σκοτεινό, αλλά δημιουργεί άτομα τα οποία –τελικά– ευλογούν τη λογοτεχνία και ενίοτε τον ίδιο τον θάνατο. Το εντυπωσιακό σε αυτό το καταλυτικό πάθος χωρίς ανταπόκριση είναι ότι η γυναίκα δεν δοξάζεται, απεναντίας είναι μια «όμορφη χαζούλα» με μια ναζιάρικη φωνή – «μια φωνή γεμάτη λεφτά»!

———

«Η φωνή της έχει μιαν αναίδεια, είπα. Είναι γεμάτη – δίστασα. Η φωνή της είναι γεμάτη λεφτά, είπε απότομα. Ναι, αυτό ήταν. Δεν το είχα καταλάβει μέχρι τότε. Ήταν γεμάτη λεφτά – αυτή ήταν η ανεξάντλητη γοητεία της κυματιστής φωνής της, αυτό το ανεβοκατέβασμα, το κουδούνισμα… Ψηλά σε ένα λευκό παλάτι, η θυγατέρα του βασιλιά, το χρυσό κορίτσι…».

(…)

O Χέμινγουεϊ επέτυχε έναν περίτεχνο χαρακτηρισμό της λογοτεχνικής ιδιοφυΐας του Φιτζέραλντ:

«Το ταλέντο του ήταν τόσο φυσικό, όσο τα σχέδια στα φτερά μιας πεταλούδας. Στην αρχή δεν είχε μεγαλύτερη επίγνωση του ταλέντου του απ’ όση έχει η πεταλούδα για τα χρώματά της κι ούτε καταλάβαινε πότε το χνούδι των φτερών του τριβόταν και χάλαγε. Αργότερα συνειδητοποίησε τη φθορά στα φτερά του, κατάλαβε την κατασκευή τους και άρχισε να προβληματίζεται, αλλά δεν μπορούσε να πετάξει πια γιατί η λαχτάρα να πετά είχε χαθεί και θυμόταν μόνο όταν πετούσε χωρίς καμιά προσπάθεια».

Του Κωστή Παπαγιώργη (Lifo, 28/03/13)

Σχόλιο: Πέραν των άλλων, ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του μυθιστορήματος αυτού είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Φιτζέραλντ παίζει με το φως. Ένας προσεκτικός αναγνώστης αντιλαμβάνεται ήδη εξαρχής ότι το τέλος θα είναι τραγικό. Το φως είτε πρόκειται για κεριά, πολυελαίους, λάμπες, δύση ή ανατολή ηλίου, φανοστάτες… προοικονομεί. Είναι το καλύτερο μυθιστόρημα, απ’ όσα έχω διαβάσει έως σήμερα, όπου ένα σημαίνον προοικονομεί και κινητοποιεί με τέτοιον τρόπο τη δράση,

 

Tags: ,

Image

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ

.

 Προσπάθησα τότε να σκεφτώ τον Γκάτσμπυ για μια στιγμή, μα εκείνος ήταν ήδη πολύ μακριά, και μπόρεσα απλώς να θυμηθώ, χωρίς μνησικακία, ότι η Νταίζη δεν είχε στείλει ούτε ένα μήνυμα ούτε ένα λουλούδι. Αμυδρά άκουσα κάποιον να μουρμουρίζει για το πόσο μακάριοι είναι οι νεκροί που πέφτει πάνω τους η βροχή, κι ύστερα τον άνθρωπο με τα μάτια της κουκουβάγιας να βροντοφωνάζει «Αμήν».

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ
Μετάφραση: Φὠντας Κονδύλης, Εκδόσεις Πατάκη

Φωτογραφία: Catrin Welz Stein

 

Tags: ,

Image

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ

.

.

Oι επιφυλακτικές κρίσεις είναι θέμα απεριόριστης ελπίδας. Μέχρι τώρα εξακολουθώ να φοβάμαι μήπως μου διαφύγει κάτι αν ξεχάσω ότι, όπως με πολύ σνομπ στιλ μου έλεγε ο πατέρας μου κι όπως με το ίδιο σνομπ στιλ επαναλαμβάνω κι εγώ, με τη γέννησή μας προικιζόμαστε άνισα με μια αίσθηση των βασικών καλών τρόπων. Και, αφού περηφανεύτηκα μ’ αυτό τον τρόπο για την ανεκτικότητά μου, έρχομαι να παραδεχθώ ότι αυτή έχει ένα όριο. Η διαγωγή μπορεί να στηρίζεται πάνω στο σκληρό βράχο ή στον υγρό βούρκο, μα ύστερα από ένα σημείο δεν με ενδιαφέρει πού στηρίζεται.

Φ. Σ. Φιτζέραλντ, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ, Μετάφραση: Φώντας Κονδύλης, Εκδόσεις Πατάκη

Πίνακας: Christian Vincent

 

Tags: ,