Monthly Archives: July 2019

.

ΙΙΙ.

Η Καλλιόπη πέθανε τρελή
όλα τα όνειρα τα έκαμε κραυγές
ουρλιάζοντας καβάλα στο παλιό κανόνι
τι θα κάνεις όταν μεγαλώσεις
θα γίνω γριά καθισμένη κατάχαμα
φάντασμα το καταμεσήμερο
με τα πολύχρωμα φουστάνια σου
με τα φουσκωτά σου μανίκια
και με τι να σκουπίσεις τους λυγμούς
με τι κύματα με τι φωτιές
ύστερα από τον μεγάλο σεισμό
που γκρεμίστηκε η σοφίτα με τα μαγικά
και δεν είχαμε πού να παίξουμε πια
τι να παίξουμε πια
γοργόνα μπαλαρίνα σύγνεφο τρομπέτα
άλλοι αλλιώτικοι τώρα
κι ούτε σ’ αγαπούσαμε πια
πολύ πριν σ’ αφήσουμε σε κείνο τον τάφο

Αλόη Σιδέρη, Ανάμεσα στο μακριά και το πιο μακριά, Ποιήματα και διηγήματα, από τη συλλογή Φορείο, Συγκεντρωτική έκδοση, Εκδόσεις Άγρα, 2019

.

163. Στην Ελλάδα, καθώς παραβλέπουμε τη βαρύτητα του έντεχνου πεζού λόγου, αφήσαμε την υπόθεση σε δημοσιογράφους που εισβάλλουν στους τόπους της κριτικής χωρίς την εμπειρία της υψηλής λογοτεχνίας και ανίδεοι για το τι μπορεί να σημαίνει η παρέμβασή τους. Αυτά τα κενά είναι πρόδηλα στις επιλογές εύκολα προσβάσιμων έργων με συζητήσιμη λογοτεχνική δύναμη, όπως και στη φλύαρη εξιστόρηση της πλοκής τους. Χωρίς εμβάθυνση όμως στο θέμα που αποδίδει η μορφή-περιεχόμενό τους, δεν μπορεί να γίνει αξιολόγηση των έργων που θα συνέβαλλε στην αισθητική διαμόρφωση του κοινού. Αυτή την υποβάθμιση της λογοτεχνίας εξηγεί η απουσία αληθινού ενδιαφέροντος, καθώς βιβλιοπαρουσιαστές όπως και διδάσκοντες το μάθημα της λογοτεχνίας δεν έχουν πάντα σαφή εικόνα της ιστορίας του πολιτισμού και της ιστορίας της λογοτεχνίας, που θα σχημάτιζαν, αν πραγματικά τους ενδιέφερε. Συγγραφείς όπως ο Μπέρχαρντ, ο Γκάντα, η Γέλινεκ, ο Ζέμπαλντ, αλλά και άλλοι νεότεροι όπως ο Λάζλο Κραζναχορκάι ή παλαιότεροι, όπως ο Μούζιλ ή ο Μπροχ δεν είναι εύκολοι ούτε τόσο ευχάριστοι. Ο αναγνώστης δεν θα τους διάβαζε, αν ήταν στο χέρι του να επιλέξει τα εύκολα. Αν, όμως, τους βρίσκει στις Εθνικές Βιβλιοθήκες, και αν τους διαβάζει, είναι με την παρέμβαση αληθινών κριτικών, που είναι σε θέση να αναδείξουν ποιοι συγγραφείς είναι το συμβολικό κεφάλαιο της χώρας τους, αν τα έργα ανήκουν στην εγχώρια λογοτεχνία. Όλα, όμως, από κάτι αρχίζουν, ένα φευγαλέο ερέθισμα μπορεί να είναι για τον αναγνώστη η αρχή μιας ολόκληρης ιστορίας προσωπικών διεργασιών. Στο Δουβλίνο, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων εικονίζονται οι σπουδαιότεροι από τους κλασικούς Ιρλανδούς συγγραφείς, από τον Τζόναθαν Σουίφτ ως τον Μπέκετ. Στις προθήκες των δικών μας βιβλιοπωλείων δεν υπάρχει πουθενά “Η γυναίκα της Ζάκυνθος του Σολωμού”, “Η πάπισσα Ιωάννα του Ροΐδη”, “Η Φόνισα του Παπαδιαμάντη”, “Το αμάρτημα της μητρός μου” του Βιζυηνού ή το “Θέλετε να χορέψομε, Μαρία; ” της Μ. Αξιώτη, “Η βάρδια” του Καββαδία, και τόσα άλλα.

Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Το κόκκινο της φωτιάς, Μικρό εγχειρίδιο λογοτεχνίας, σ. 195-196, Γαβριηλίδης 2016.

Πίνακας: Joel Meyerowitz

.

«Ήμουν ανόητη και δειλή,
Δεν ήξερα να μαγειρεύω,
Δεν είχα καν προφίλ πορσελάνινο.
Και βρέθηκα κάτω από το βλέμμα σου
Μουτζουρωμένη, τοσοδούλα, βήχοντας
Σαν να ’πεσα από καμινάδα.

Πέταξες το παλτό στην πολυθρόνα
Κι ενώ βούιζαν τα κούτσουρα που καίγονταν
Απέσυρες την προσοχή σου προς τα δέντρα
–Έξω απλωνόταν φορτωμένο χιόνι
Νεαρά και γέρικα έλατα–
Και δεν επέστρεψες εδώ.
Μόνη μου, με καλό σημάδι,
Βρήκα έναν τρόπο να σε ακολουθώ»

Σημείωμα αυτόχειρα που ξετρύπωσε ο γάτος
Κλεισμένος μέσα, πεινασμένος πια, ανήσυχος.

Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, Παράκτιος οικισμός, Μελάνι 2017

Πίνακας: Edward Le bas

.

Καίγομαι, καίγομαι.

Τα χείλη της μέρας έχουν την αποφορά της νύχτας
και το φιλί ένα στοίχημα που γράφεται με ήττα
καημός ουρανός για έναν παλιάτσο ήλιο
που ήλιος δεν είναι αλλά κοινός παρονομαστής
στο μέρισμα των χαιρετισμών
που αγκαλιά δεν είναι αλλά δυο χέρια ξένα
ενεστώτας νταμάρι που σκάβουν πουτάνες
μπουλντόζες οι εποχές της σιδερένιας φτέρνας.

Νερό μου νόημα
των παρατατικών
αμάν
πυρκαγιά μου σημασία
της σκουριάς.

Καίγομαι, καίγομαι
έχω πολλή αναχώρηση
στο σώμα μου.

diP generation 2019, 4ο τεύχος, Εκδόσεις Μανδραγόρας

Artwork: Daphne Rocou

,

Στις μεταβατικές ώρες
Στο δειλινό
Την πιo μελαγχολική
Ώρα της μέρας
Κατά το ηλιοβασίλεμα
Γέμισε η θάλασσα Χρώματα.

Ασημένια, βαθιά μπλε,
παλλόμενα πράσινα
Και χρυσαφιά.

Ξέβαφαν
Τα ρούχα
Των πνιγμένων.

Από τη συλλογή «Υδάτινες φλέβες», 2000

Πίνακας: Maggie Taylor

,

Μετά την τελευταία ομοβροντία
μετά τη χαριστική βολή
σηκώθηκε ήσυχα και συνέχισε τη ζωή του
ολόιδιος όπως πριν
μόνο που περπατούσε κάπως πιο προσεκτικά
σα να περνούσε μέσα από αλλεπάλληλες
περιστρεφόμενες πόρτες

Αλόη Σιδέρη, Ανάμεσα στο μακριά και το πιο μακριά, Ποιήματα και διηγήματα, από τη συλλογή Πλήρης ημερών, Συγκεντρωτική έκδοση, Εκδόσεις Άγρα, 2019

X.

Αγγίγματα, δέρμα, μαλλιά των μακρινών απόντων
Οι λεπτομέρειες πια ασαφείς μες στους αχνούς της μνήμης
Ακαριαία εικάσματα, σχηματισμοί μιας φήμης
Νυχτερινά ερεθίσματα του σκοταδιού των όντων.

Δημήτρης Φύσσας, Το αντίο της αφής από τη συλλογή Οι αστικοί χώροι είναι ποίηση από μόνοι τους, Ποιήματα 1972-2008, Εκδόσεις ΓΙΑΚΟΥ.ΚΕ, Αθήνα 2008.

Artwork: Catrin Welz Stein

.

Το ποτάμι πέρασε μέσα απ’ το σαλόνι.
Παρέσυρε δύο από τις έξι καρέκλες
το σεντούκι με τα κέρματα
το χαλί το μεταξωτό
τον πίνακα με τη δεσποινίδα άνοιξη.
Κι έξω είχε έναν ήλιο…τι ήλιο!
Ευτυχώς σώθηκε…
Έκανε το κόλπο της αιώρησης
σαν και τότε που της είπαν
πως το να ζεις απαιτεί τέχνη.
Δεν είχε ιδέα τι λένε αυτοί οι καλλιτέχνες.
Ήξερε μόνο πως το ψάρι «φούσκα»
είναι απίστευτα δηλητηριώδες
και πως οι κοντινοί συγγενείς
έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν
ακόμα και τα πιο ιδιότροπα γονίδια.

Αθηνά Τιτάκη, Με τέχνη, από τη συλλογή Κατόπιν αιφνιδιασμού, Εκδόσεις Μανδραγόρας, 2014

Πίνακας: Henri Matisse

112. Οι αυθεντικοί συγγραφείς, όταν διαβάζουμε τα έργα τους, μας δημιουργούν ένα είδος αφωνίας που παθαίνουμε όταν, όχι τόσο σπάνια, μας κάνουν να αισθανθούμε, θαυμασμό, δέος ή έκσταση, που μας βοηθούν να καταλάβουμε ότι η τέχνη του λόγου είναι ένα είδος έσχατης πράξης. Ο αληθινός συγγραφέας φτιάχνει έναν κόσμο εξακοντίζοντας στον δεδομένο και υπαρκτό ένα βλέμμα ικανό να τον ματιάξει, να τον ταράξει, να τον αρρωστήσει και να τον συνεφέρει, καθώς μετακινείται σε περισσότερο βάθος, κατευθυνόμενο στην ουσία των πραγμάτων, που είναι η ειδοποιός διαφορά τους, η κρυμμένη, δηλαδή, αλήθεια τους.

Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Το κόκκινο της φωτιάς, μικρό εγχειρίδιο λογοτεχνίας, σελ. 145, Γαβριηλίδης, 2015

Πίνακας:Linda Touby