RSS

Daily Archives: 07/01/2019

Βασίλης Καραβίτης, Προβλήματα όχι μόνο αισθητικής

.

Αντί να χαιρόμαστε έναν ωραίο πίνακα
στεκόμαστε και ψάχνουμε για τεχνοτροπίες.
Αντί ν’ αγαπάμε ένα μικρό σκυλί
μάς απασχολεί η σπάνια ράτσα του.
Αντί να φροντίζουμε μια ταπεινή λουίζα
μάς κόφτει η αρμονία του κήπου.
Στο τέλος, καθόλου
φιλότεχνοι, φιλόζωοι ή φιλανθείς.
Με τέτοιο έντονο πρόβλημα αισθητικής,
περίεργο που διακρίνουμε ακόμα ανθρώπους,
ιδίως εκείνους με τα σημάδια ακόμα
από φτερούγες στην πλάτη τους.
Κι ούτε κατανοούμε για λίγο
το μέλλον της ειδικής αναπηρίας τους,
το γεγονός ότι δεν πρόκειται να πετάξουν
έχοντας νιώσει κάποτε
κάπως σαν άγγελοι ή σαν πουλιά.

Ούτε φιλάνθρωποι, λοιπόν.

Bασίλης Καραβίτης, Προβλήματα όχι μόνο αισθητικής, από τη συλλογή Το αγαθό σκοτάδι, Κέδρος 1997

Artwork: Stephanie Rubiano

 

Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Το κόκκινο της φωτιάς

163. Στην Ελλάδα, καθώς παραβλέπουμε τη βαρύτητα του έντεχνου πεζού λόγου, αφήσαμε την υπόθεση σε δημοσιογράφους που εισβάλλουν στους τόπους της κριτικής χωρίς την εμπειρία της υψηλής λογοτεχνίας και ανίδεοι για το τι μπορεί να σημαίνει η παρέμβασή τους. Αυτά τα κενά είναι πρόδηλα στις επιλογές εύκολα προσβάσιμων έργων με συζητήσιμη λογοτεχνική δύναμη, όπως και στη φλύαρη εξιστόρηση της πλοκής τους. Χωρίς εμβάθυνση όμως στο θέμα που αποδίδει η μορφή-περιεχόμενό τους, δεν μπορεί να γίνει αξιολόγηση των έργων που θα συνέβαλλε στην αισθητική διαμόρφωση του κοινού. Αυτήν την υποβάθμιση της λογοτεχνίας εξηγεί η απουσία αληθινού ενδιαφέροντος, καθώς βιβλιοπαρουσιαστές όπως και διδάσκοντες το μάθημα της λογοτεχνίας δεν έχουν πάντα σαφή εικόνα της ιστορίας του πολιτισμού και της ιστορίας της λογοτεχνίας που θα σχημάτιζαν, αν πραγματικά τους ενδιέφερε. Συγγραφείς όπως ο Μπέρχαρντ, ο Γκάντα, η Γέλινεκ, ο Ζέμπαλντ, αλλά και άλλοι νεότεροι όπως ο Λάζλο Κραζναχορκάι ή παλαιότεροι, όπως ο Μούζιλ ή ο Μπροχ δεν είναι εύκολοι ούτε τόσο ευχάριστοι. Ο αναγνώστης δεν θα τους διάβαζε, αν ήταν στο χέρι του να επιλέξει τα εύκολα. Αν, όμως, τους βρίσκει στις Εθνικές Βιβλιοθήκες, και αν τους διαβάζει, είναι με την παρέμβαση αληθινών κριτικών, που είναι σε θέση να αναδείξουν ποιοι συγγραφείς είναι το συμβολικό κεφάλαιο της χώρας τους, αν τα έργα ανήκουν στην εγχώρια λογοτεχνία. Όλα, όμως, από κάτι αρχίζουν, ένα φευγαλέο ερέθισμα μπορεί να είναι για τον αναγνώστη η αρχή μιας ολόκληρης ιστορίας προσωπικών διεργασιών. Στο Δουβλίνο, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων εικονίζονται οι σπουδαιότεροι από τους κλασικούς Ιρλανδούς συγγραφείς, από τον Τζόναθαν Σουίφτ ώς τον Μπέκετ. Στις προθήκες των δικών μας βιβλιοπωλείων δεν υπάρχει πουθενά “Η γυναίκα της Ζάκυνθος του Σολωμού”, “Η πάπισσα Ιωάννα του Ροΐδη”, “Η Φόνισα του Παπαδιαμάντη”, “Το αμάρτημα της μητρός μου” του Βιζυηνού ή το “Θέλετε να χορέψομε, Μαρία; ” της Μ. Αξιώτη, “Η βάρδια” του Καββαδία, και τόσα άλλα.

Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Το κόκκινο της φωτιάς, Μικρό εγχειρίδιο λογοτεχνίας, σ. 195-196, Γαβριηλίδης 2016.

Αrtwork : Sarah Wickings